“Chúa ở cùng anh chị em”[1]. Ôi lạy Chúa Giêsu, đây là lời vị chủ tế chào đón chúng con, với lời này, Chúa đã ân cần quy tụ chúng con vào cử hành Thánh lễ. Chúng con cảm nhận tư tưởng thâm sâu đàng sau những lời ấy. Đây là lời chào, nhưng không giống như bất cứ lời chào xã giao bình thường nào, lời chào này loan báo rằng Chúa đang ở giữa chúng con. Lời chào này có ăn nhập gì đến cuộc sống không nếu chúng con gặp phải một ngày tẻ nhạt hiu quạnh hay một ngày đầy hân hoan phấn khởi? Lời chào này có ăn nhập gì đến cuộc sống không nếu thảm họa đến gõ cửa nhà chúng con hay chúng con đang bay bổng trong thành công mỹ mãn? Đối với một số người, lời chào này chất chứa bao hy vọng, vui tươi và an lành. Đối với những người đang u buồn và đau khổ, lời chào này trở thành niềm an ủi và động viên nâng đỡ họ. Lạy Chúa, Chúa ở với chúng con và đó là quan trọng, là tất cả đối với chúng con.
Bởi vì Chúa ở với chúng con nên chúng con là Hội thánh của Chúa: chúng con là Hội thánh duy nhất, thánh thiện, công giáo và tông truyền được quy tụ ở địa điểm phụng tự này. Vì nơi nào có hai hay ba người họp lại nhân danh Chúa, thì lạy Chúa, Chúa sẽ ở ngay đó với họ. Đây thật là một thông tuệ sâu sắc biết bao về đặc nét của một cộng đoàn phụng vụ Thánh Thể.
Sự hiện diện của Chúa đã thiết lập chúng con thành một cộng đoàn phụng tự mà Thiên Chúa đã “kêu gọi ra khỏi nơi tăm tối mà vào nơi đầy ánh sáng diệu huyền”. Không có Chúa, chúng con sẽ đứng trước ngai Thiên Chúa mà không có danh phận gì, không dám tin chắc được lắng nghe.
Đoàn dân quy tụ trong ngôi nhà thờ chính tòa nguy nga rộng lớn là Hội thánh hữu hình của Chúa, đặc biệt khi đức giám mục chủ tế tại bàn thờ cùng với linh mục đoàn của ngài và với sự tham gia tích cực của dân chúng. Đó là sự quy tụ bày tỏ sự hiển hiện cách đầy đủ hơn Hội thánh của Chúa, một Hội thánh rộng lan khắp thế giới.
Thế nhưng, cộng đoàn tại ngôi nhà nguyện nhỏ nhé ở những miền làng quê heo hút, cách xa trung tâm giáo xứ hay thành phố cũng vẫn đại diện cho Hội thánh hoàn vũ, bởi vì trong sự hợp nhất và bằng thẩm quyền của vị giám mục, họ vẫn được quy tụ trong danh Chúa. Họ gánh vác bổn phận mà Chúa đã đặt để trên toàn thể Hội thánh, đó là bổn phận cầu nguyện cho toàn thế giới. Họ tuy chỉ là một nhúm nhỏ, nhưng tâm hồn và bàn tay họ cũng chứa đựng đầy rẫy mối bận tâm của Hội thánh đối với nhân loại, đối với quốc gia và đối với toàn cõi địa cầu.
Lạy Chúa, khi Chúa bao bọc chúng con trong vòng tay của Chúa, thì mọi khác biệt giữa con người với nhau liền tan biến. Cộng đoàn giàu có hay nghèo nàn, ở thành thị hay thôn quê, nhỏ bé hay lớn mạnh: những khác biệt như thế sẽ không còn nữa. Chúng con là một, Hội thánh duy nhất, thánh thiện công giáo và tông truyền đang phụng thờ nhân danh Chúa và theo mệnh lệnh của Chúa.
Trí khôn hay thắc mắc của chúng con muốn tìm biết hay định nghĩa Chúa hiện diện thế nào? Lạy Chúa, có phải chúng con đang nói về sự hiện diện đích thực của Chúa? Chúa có thực sự hiện diện trong cộng đoàn phụng vụ như Chúa hiện diện trong bánh và rượu đã được thánh hiến không? Đức tin dạy chúng con rằng đúng như vậy, mặc dầu theo cách thức và cấp độ khác nhau. Sự hiện diện của Chúa trong bí tích Thánh Thể liên quan đến thể thức biến đổi “bản thể” nơi bánh và rượu và tiếp tục hiện diện bên ngoài cử hành Thánh lễ. Nhưng điều này không làm cho sự diện diện của Chúa nơi cộng đoàn phụng vụ kém đi ngay cả khi sự hiện diện ấy ngắn ngủi.
Lạy Chúa, thời gian lại trôi qua, và một lần nữa, chúng con đã cố gắng mường tượng mầu nhiệm này trong tâm trí giới hạn của chúng con. Nhưng chúng con đã thất bại, bởi vì chúng con dò dẫm trong bóng đêm bằng luận lý và hiểu biết của thọ tạo. Chúng con thất bại, bởi vì chúng con đã gắng sức vén màn một mầu nhiệm vượt quá năng lực suy luận của loài người. Vâng, thật khờ khạo biết bao! Đây là thực tại, nhưng không thể nhìn thấy bằng mắt thường mà là một trong những trường hợp đòi hỏi chúng con phải nhắm mắt lại và bước đi trong đức tin. Lạy Chúa, chúng con tin! Nhưng xin nâng đỡ đức tin yếu đuối và cả sự bất tín của chúng con. Amen.
Lm. Giuse Phạm Đình Ái,SSS
[1] PHẠM ĐÌNH ÁI, Để tham dự Thánh lễ sốt sắng hơn, Học viện Dòng Thánh Thể, lưu hành nội bộ, 2016, được lược dịch theo nguyên tác: ANSCAR J. CHUPUNGCO, Meditations on The Mass, Claretian Publications, Quezon city, Philippines, 2010.